Open leermateriaal maken, hoe doe je dat?
Gepubliceerd
19 mei 2025
Leestijd
3 minuten
Je wilt lesmateriaal maken dat helemaal past bij jouw leerlingen, waar je zelf ook enthousiast van wordt én waarin je je expertise kwijt kunt. Hoe pak je dat aan?
Een gedegen ontwerpproces is de basis van jouw kwalitatieve open leermateriaal. Hieronder vind je een praktische route waarmee je snel en doordacht aan de slag kunt. Deze werkwijze is gebaseerd op het ontwerpproces voor open leermateriaal.
Start slim
Een goede voorbereiding begint met het beantwoorden van een paar kernvragen. Wat wil je bereiken met je materiaal? Voor welke leerlingen is het bedoeld? Wat moeten jouw leerlingen ermee kunnen of leren? Wordt je open leermateriaal een aanvulling op of vervanging van je gesloten leermateriaal? En hoe sluit je aan bij de visie van je school?
Denk niet alleen aan de inhoud, maar ook aan praktische zaken. Hoeveel tijd kun je eraan besteden? Werk je alleen of samen met collega’s? Zijn er al tools op jouw school waarmee je open leermateriaal kunt maken, zoals Wikiwijs, LessonUp, Learnbeat of Gynzy?
Werk je idee uit tot opzet
Nu je weet wat je wilt, kun je het idee omzetten naar een opzet. Bepaal eerst je leerdoelen en denk na over inhoud en didactiek. Zo leg je een stevige basis voor de volgende fase.
Ook belangrijk: bekijk en analyseer bestaand open materiaal dat je kunt hergebruiken of aanpassen – daarmee voorkom je dubbel werk en bouw je verder voort op wat anderen gemaakt hebben.
Werk het leermateriaal uit
Nu je een duidelijke opzet hebt én weet welk open leermateriaal er al beschikbaar is, kun je beginnen met het maken van jouw eigen open leermateriaal. Of misschien combineer je eigen input met bestaand open materiaal tot een nieuw geheel.
Let ook op de toegankelijkheid van je materiaal. Zorg voor helder taalgebruik en voldoende afwisseling in werkvormen, zodat het aansluit bij het niveau en de leerbehoefte van verschillende leerlingen. Kortom, let bij het ontwikkelen van leermateriaal op de criteria die bijdragen aan de kwaliteit ervan.
Checken en vormgeven
Is je eerste versie klaar? Dan is het tijd om anderen te laten meelezen: klopt de inhoud, zijn de opdrachten duidelijk en gevarieerd en bereik je hiermee je leerdoelen? Feedback van anderen helpt om je materiaal nóg beter te maken.
Daarna ga je aan de slag met je definitieve vormgeving. Zorg dat alles er niet alleen goed uitziet en werkt, maak ook makkelijk te gebruiken is door collega’s én leerlingen. Let daarbij zeker ook op rechten en licenties van gebruikte bronnen en audiovisuele elementen.
Deel je open leermateriaal
Is je lesmateriaal klaar? Dan is het tijd om het te delen met anderen via platforms als Wikiwijs of een teamkanaal. Je wilt dan natuurlijk ook dat anderen het vinden. Dat doe je door metadata toe te voegen, zoals het vakgebied, leerjaar en relevante trefwoorden.
Kies bij het delen voor een Creative Commons-licentie. Daarmee geef je anderen toestemming om jouw materiaal te gebruiken, aan te passen of te verspreiden – zolang ze zich aan de voorwaarden houden die bij de licentie horen. Zo draag jij bij aan een steeds rijkere collectie van open leermateriaal, help je collega’s verder en stimuleer je kennisdeling in het onderwijs.
Blijf verbeteren
Open leermateriaal is nooit helemaal ‘af’. Vraag feedback aan collega’s en leerlingen. Wat werkte goed? Wat kan anders? Welke onderdelen sluiten wel of juist niet goed aan bij de praktijk? Hierdoor blijf je je eigenaar voelen van je leermateriaal en het houdt het materiaal relevant, actueel en goed bruikbaar.
