Open leermateriaal maken met AI

1. Stel je vraag zo duidelijk mogelijk

Wanneer je AI gebruikt om je te helpen bij het maken van lesmateriaal, is het belangrijk om goed na te denken over hoe je de vraag stelt. Zo’n vraag aan AI noemen we ook wel een prompt, dat is een duidelijke instructie of opdracht die je aan het programma geeft.

Hoe concreter en specifieker jouw vraag is, hoe beter het antwoord. Vermeld bijvoorbeeld wat je leerlingen moeten leren, voor welke groep het is en op welke manier je het lesmateriaal wilt gebruiken.

Een voorbeeldvraag aan AI kan zijn:

“Schrijf een korte uitlegtekst (150 woorden) voor leerlingen in groep 7 over het menselijk hart. Gebruik begrijpelijke taal en voeg drie controlevragen toe die leerlingen na het lezen kunnen beantwoorden.”

2. Pas het tekstniveau aan

Wil je een bestaande tekst gebruiken in je lesmateriaal, maar is die te moeilijk voor je leerlingen? Of wil je juist wat rijkere taal toevoegen? Met een AI-tool kun je eenvoudig een tekst herschrijven naar een ander taalniveau. Zo stem je het materiaal beter af op de behoeften van jouw klas. Let er wel op dat de kern van de boodschap hetzelfde blijft. Controleer altijd of de inhoud en bedoeling van de tekst na het herschrijven ervan nog kloppen.

3. Laat beelden maken

Kunstmatige intelligentie is niet alleen handig voor het schrijven van teksten, je kunt het ook gebruiken om beelden te maken die je lesmateriaal versterken. Met tools zoals DALL·E of Midjourney kun je afbeeldingen genereren die precies aansluiten bij jouw onderwerp.

Voorbeeld: geef je een les over het oude Egypte in groep 6? Dan kun je AI vragen een plaatje te maken van een farao in een troonzaal, of van hiërogliefen op een tempelmuur. Zo maak je de les niet alleen levendiger, maar ook begrijpelijker voor visueel ingestelde leerlingen.

Let op: het kan behoorlijk wat tijd (en energie) kosten om een goede afbeelding te genereren. Je moet duidelijk beschrijven wat je wilt – net als bij teksten is een specifieke en gerichte vraag (prompt) essentieel. En heel belangrijk: vermeld bij de afbeelding altijd dat die met AI is gemaakt. Zo blijft het voor leerlingen en collega’s duidelijk wat echt is en wat digitaal gegenereerd is en voorkom je verwarring over de bron of echtheid van het beeld.

Maak je les interactief

Leerlingen leren beter wanneer ze actief worden betrokken bij de les. Door bijvoorbeeld hun voorkennis te activeren, zet je ze ‘aan’ en help je ze om nieuwe informatie beter te begrijpen en te onthouden. Interactieve werkvormen zorgen bovendien voor meer betrokkenheid en motivatie.

Kunstmatige intelligentie kan je helpen om zulke interactieve elementen snel te ontwerpen. Denk aan een quiz voor brugklasleerlingen op basis van lesstof over fotosynthese, of het toevoegen van een AI-chatbot die leerlingen kunnen gebruiken om een gesprek in het Engels, Frans of Duits te oefenen.

Zet AI in voor formatieve evaluatie

Wil je tussentijds checken hoe je leerlingen ervoor staan? Dan is formatieve evaluatie een krachtig hulpmiddel. Het helpt jou als docent om te zien wat leerlingen al begrijpen, waar ze nog moeite mee hebben en hoe je je les daarop kunt aanpassen. AI kan je hierbij goed ondersteunen. Je kunt de tool bijvoorbeeld vragen om: 

• ​ Kennisvragen te genereren bij je open leermateriaal. 
• ​ Een checklist te maken waarmee leerlingen hun eigen leerdoelen kunnen afvinken. 
• ​ Een zelfreflectie-opdracht te formuleren die leerlingen aan het denken zet over hun leerproces. 

Voorbeeld: je maakt een les voor 2 vmbo over verschillende klimaattypen. Je kunt AI vragen een korte kennisquiz te genereren met vijf meerkeuzevragen, zodat je aan het eind van de les kunt checken of de belangrijkste begrippen zijn blijven hangen. Of laat de AI-tool een visuele checklist maken waarin leerlingen per klimaattype kunnen aangeven wat het kenmerkende weer is, waar op de wereld dit klimaat voorkomt en welke planten en dieren in dit klimaat leven.

Tip: deel je ervaringen en leer meer

AI leer je pas echt goed gebruiken door te proberen, te evalueren én er samen over te praten. Deel daarom je ervaringen met collega’s: welke tool heb je gebruikt, hoe heb je je vraag (prompt) geformuleerd en wat werkte wel of juist niet? Misschien ontdekte je een slimme aanpak, liep je tegen onverwachte beperkingen aan of vond je een manier om de kwaliteit van het lesmateriaal te verbeteren. Door open te zijn over je werkwijze én je twijfels, help je elkaar als collega’s sneller op weg en voorkom je dat iedereen zelf het wiel moet uitvinden. Zo bouw je samen aan een krachtige, praktische kennisbasis over de inzet van AI in het onderwijs en bij het maken van open leermateriaal.

Meer weten over AI en open leermateriaal?

Bekijk ook de Toolkit Leermateriaal maken met AI op Wikiwijs.  

---